Modder op de weg

Door: André Rotte
Leestijd: 4 minuten

Modder op de weg, het is september en de boeren draaien overuren; de oogsttijd is begonnen en de boeren rijden af en aan met trekkers. De trekkers verliezen modder op de wegen, wat vooral tijdens regenachtige dagen kan leiden tot gevaarlijke situaties. Het wegenreglement zegt dat het een ieder verboden is om de weg te vervuilen, maar in de praktijk blijkt dit soms moeilijk te handhaven. Wie is er eigenlijk aansprakelijk voor de modder op de weg? Je zal misschien denken dat dit de boer is die de modder is verloren, maar in hoeverre zijn de wegbeheerders hierbij betrokken?

Aansprakelijkheid wegvervuiler

Onder de term wegvervuiler kunnen ook ondernemers uit de bouwsector bedoeld worden, maar de meest voorkomende zijn de boeren en loonwerkers uit de agrarische sector. In beginsel is het een ieder verboden om de weg te vervuilen en daarbij mogelijk een gevaarlijke situatie te veroorzaken. Maar hoe kan een boer zijn werk dan doen? Kan van een boer verwacht worden dat hij van zijn land naar huis rijdt zonder ook maar een beetje modder te verliezen?Het antwoord daarop is eigenlijk vrij duidelijk: nee, dit wordt niet van de boeren verwacht. Dit zou in praktijk ook wel erg lastig worden. Maar hoe zit het dan wel op het moment dat de boer de weg heeft vervuild?

Wegenverkeerswet

In artikel 5 van de Wegenverkeerswet staat dat het een ieder verboden is zich zo te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt, of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd.

Als een boer de weg heeft bevuild, maar er zijn wel voldoende maatregelen getroffen (= schoon maken en het plaatsen van waarschuwingsborden) dan kan er geen sprake zijn van overtreding van artikel 5. Er moet voor overtreding van dit artikel namelijk sprake zijn van een concrete gevaarzetting. Door het treffen van voldoende maatregelen is de boer dus niet aansprakelijk.

Naast artikel 5, is ook artikel 6 belangrijk om naar te kijken. Voor overtreding van dit artikel moet er sprake zijn van een ongeval en van schuld. In artikel 6 is namelijk geregeld dat een ieder die aan het verkeer deelneemt verboden is om zich zodanig te gedragen dat een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval plaatsvindt.  Ook hier geldt dat er sprake moet zijn van schuld en daarnaast moet er ook daadwerkelijk een ongeval plaats hebben gevonden om dit artikel te overtreden.

De wegvervuiler is verantwoordelijk richting de weggebruikers, maar hij is ook wettelijk verplicht om de weg schoon te houden. Het plaatsen van modderborden ontheft de verantwoordelijkheid voor een schone en veilige weg niet.

Er geldt ook een meldingsplicht voor de wegvervuiler. Dit houdt in dat de wegvervuiler verplicht is om 24 uur van te voren bij de wegbeheerder te melden dat hij werkzaamheden gaat verrichten wat modderoverlast zal veroorzaken. Wordt er geen melding gemaakt door de wegvervuiler? Dan kan de wegbeheerder bij de politie melden dat er sprake is van een onveilige verkeerssituatie. De weg wordt dan schoongemaakt en de kosten hiervan zijn voor rekening van de wegvervuiler.

Aansprakelijkheid wegbeheerder bij modder op de weg

Het ministerie van Verkeer en Waterstaat is in Nederland verantwoordelijk voor de hoofdwegen. De lokale wegbeheerders (= besturen van Gemeenten, Provincies en Waterschappen) zijn verantwoordelijk voor de overige wegen en het verkeer wat daarop rijdt. De wegbeheerders hebben een zorgplicht voor het voldoende onderhouden van de onder zijn beheer vallende wegen.

Op het moment dat de wegbeheerder kan aantonen dat hij geen weet had of kan hebben van bestaan van de gevaarlijke situatie, kan de wegbeheerder onder zijn aansprakelijkheid uitkomen. Hiervoor moeten kunnen worden aangetoond dat de wegbeheerder heeft voldaan aan zijn zorgplicht, zoals het regelmatig controleren van de wegen.

Onrechtmatige daad artikel 6:162 BW

Een onrechtmatige daad is en inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht. In artikel 6:162 BW is geregeld dat degene die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem toegerekend kan worden, verplicht is om de schade die de ander lijdt te vergoeden. De vervuiling van de weg moet de wegbeheerder dus toegerekend kunnen worden. Het moet te wijten zijn aan de schuld van de wegbeheerder.

Voorbeeld: de wegbeheerder is op de hoogte van een gevaarlijke situatie, bestaande uit modder op de weg. Daarvan is niet bekend hoe het op het wegdek terecht is gekomen. Het is een regenachtige dag, waardoor de modder nog gevaarlijker kan zijn vanwege slipgevaar. Toch maakt de wegbeheerder zich niet zo’n zorgen; hij gaat er vanuit dat de modder met de vele regen wel weg is gespoeld, voordat er iemand over de weg rijdt. Hij besluit geen waarschuwingsborden te plaatsen noch de weg schoon te laten maken. Op het moment dat er een ongeluk gebeurd vanwege de gevaarlijke situatie met modder, kan de wegbeheerder aansprakelijk gesteld worden op grond van artikel 6:162 BW.

Eigen schuld weggebruiker

Naast de vervuiler en de wegbeheerder, is er ook een derde partij die aansprakelijk gesteld kan worden. Het gaat dan om de weggebruiker zelf die schade toebrengt aan wegmeubilair (bijvoorbeeld een lantaarnpaal) of een andere weggebruiker. In bovenstaande tekst staat omgeschreven op welke manier geprobeerd wordt om de weg zo veilig mogelijk te maken en houden voor de weggebruikers, maar uiteraard hebben zij daar zelf ook een gedeelte eigen verantwoording in.

Voorbeeld: je rijdt met hoge snelheid op een polderweg en halverwege kom je een aantal waarschuwingsborden tegen. Er staat duidelijk aangegeven op de borden dat er kans is op slipgevaar in verband met modder op de weg en er wordt dringend verzocht de snelheid te minderen. Jij bent al laat voor je afspraak en negeert de borden. In plaats daarvan geef je nog wat extra gas bij. De modder zorgt voor een glad wegdek en je verliest de controle over het stuur. Daarbij raak je een passerende fietser die vervolgens letsel oploopt.

In dit voorbeeld is duidelijk sprake van onverantwoordelijk rijgedrag. Je had kunnen weten dat het wegdek glad was en dit is meerdere keren aangegeven door middel van waarschuwingsborden. Daarbij is ook verzocht de snelheid te minderen. Doordat jezelf bewust nog gas bij hebt gegeven, wordt de letselschade die jij zelf eventueel hebt niet vergoed, tenzij je een SVI verzekering hebt. Deze schadeverzekering voor inzittende dekt de schade aan de bestuurder en de passagiers.

Er mag van weggebruikers verwacht worden dat zij rekening houden met modder op de weg tijdens oogsttijd. Zij moeten hun snelheid beperken bij het zien van waarschuwingsborden.

Wilt u meer weten over deze of andere aansprakelijkheidskwesties in het verkeer? Informeer ernaar bij uw expert van Stipt letselschade.